Uitkragend beton: beperk kosten en behoud veiligheid

In Nederland hebben veel appartementen balkons en/of galerijen. De plaat aan de buitenzijde van de woning is bedoeld als buitenruimte en voorziening voor glasbewassing. De betonplaat is vaak geprefabriceerd en neergelegd op ondersteuningsbalken aan de gevel (consoles).

In de jaren '50-'70 waren uitkragende delen ook populair. Hierbij werd de betonvloer van de verdieping doorgezet buiten de geveldelen. Zo ontstond een uitkragende plaat als balkon of galerij. Toen in mei 2011 plotsklaps een uitkragende galerijplaat in Leeuwarden bezweek en naar beneden viel, was dat het startschot voor onderzoek en maatregelen. Door een combinatie van onnauwkeurige uitvoering in de bouw, een hogere belasting op de galerijplaat en corrosie van de wapening, was de plaat niet (meer) sterk genoeg en bezweek. Omdat dit zonder waarschuwende effecten vooraf gebeurde, is nader onderzoek bij andere constructies uitgevoerd. De situatie was verre van uniek: dit type bouw geeft een onacceptabel risico dat geadresseerd moet worden. Door het ministerie en Aedes is een onderzoeksprotocol vastgelegd in CUR-publicatie 248.

Onderzoek op nationale schaal

Inmiddels zijn veel eigenaren en beheerders door de lokale overheid (gemeente) aangeschreven om de veiligheid van de uitkragende delen te toetsen conform de CUR 248. In een aanzienlijk aantal gevallen blijken constructieve maatregelen noodzakelijk. Om zowel de kosten van het onderzoek, inclusief de constructieve herberekening, en de kosten van de maatregelen in de toom te houden, zijn in allerijl nieuwe methodieken van onderzoek en herstel ontwikkeld. De resultaten zijn goed: het probleem wordt efficiënt in kaart gebracht en opgelost.

Onderzoek CUR 248

De drie belangrijkste technische aspecten worden onderzocht met de meest moderne technieken:
– De aanwezigheid van putcorrosie. Het roesten reduceert de staaldoorsnede en daarmee de draagkracht. Hiervoor wordt gewerkt met potentiaalmetingen om de corrosiehaarden op te sporen.

– De ligging van de wapening. Bij een lagere positie van de wapening is de hefboomwerking in de constructie minder. Dit vermindert de draagkracht. Hiervoor wordt gewerkt met metaaldetectoren (dekkingsmeters) en radartechniek om in het beton te 'kijken'. De belasting op de vloeren. Door extra dikke afwerklagen is de belasting vaak hoger dan oorspronkelijk berekend. Door diktemetingen wordt het afwerkprofiel bepaald.

– De meeste metingen zijn niet destructief van aard. Daarnaast is er altijd een visuele controle op een opengehakte plek. Op basis van de gegevens uit het onderzoek wordt vervolgens een constructieve herberekening van de plaat uitgevoerd. Bij eventuele problemen kan corrosie gestopt worden (kathodische bescherming) en de draagkracht van de platen worden vergroot (lijmwapening).
Guido van Loon - Appartement & Eigenaar