Zijn noodverlichting en vluchtwegsignalering verplicht?

Valt de netspanning weg, dan blijft de noodverlichting branden of hij wordt geactiveerd om te gaan branden. Maar is noodverlichting nu verplicht in appartementsgebouwen? Een vraag die actueel blijft en ook vaak tot verwarring leidt.

Allereerst kijkt de wet naar de gebruiksfunctie van een gebouw. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen gebouwen met bijvoorbeeld een zorgfunctie (een ziekenhuis of verpleeghuis) en een industriefunctie (een fabriek). Aan de verschillende gebruiksfuncties worden vervolgens weer andere eisen gesteld. I artikel 6.1 van het Bouwbesluit staat beschreven waarom een verlichtingsinstallatie in wooncomplexen belangrijk is: “Een bouwwerk heeft een zodanige verlichtingsinstallatie dat het bouwwerk veilig kan worden gebruikt en verlaten.” Het belangrijkste uitgangspunt bij de noodverlichting is dus de veiligheid van de in het gebouw aanwezige personen.

Daarnaast worden er in het Bouwbesluit, in artikel 6.2, ook eisen gesteld aan de sterkte van de verlichting. “Een verblijfsruimte heeft een verlichtingsinstallatie die een op een vloer, een tredevlak of een hellingbaan gemeten verlichtingssterkte kan geven van ten minste 1 lux.” En hierdoor komt noodverlichting in beeld. Het is namelijk alleen door het toepassen van noodverlichting mogelijk om in elke situatie voor deze verlichtingssterkte van ten minste 1 lux te zorgen.

De nota van toelichting van artikel 6.2 vult verder aan: “Vanuit een oogpunt van gebruiksveiligheid (veilig vluchten) is in het algemeen een op de vloer gemeten verlichtingssterkte van 1 lux voldoende." "Bovenstaande uitspraken leiden ertoe dat voor bijna alle gebruiksfuncties een verlichtingsinstallatie in verblijfsruimten is voorgeschreven.” Gebruiksfuncties die hier niet voor in aanmerking komen zijn bijvoorbeeld opslagruimten of een ruimte die dieren houdt.

Het antwoord op de vraag: is noodverlichting verplicht kunnen we dus bevestigend beantwoorden.

Adequaat onderhoud

Het feit dat noodverlichting verplicht is maakt uiteraard dat deze verlichting ook onderhouden moet worden. Het meest verstandige is om de verlichting jaarlijks te laten controleren. In de praktijk zien we echter dat dit lang niet altijd gebeurt. Terwijl het, buiten de wettelijke verplichting, natuurlijk ook voor de veiligheid erg belangrijk is om ervoor te zorgen dat de noodverlichting ook goed werkt. Iedereen moet in het geval van een ontruiming in een noodsituatie op een veilige manier het complex kunnen verlaten.

Om er zeker van te kunnen zijn dat deze goed werkt, zijn er bedrijven die een quickscan voor de noodverlichting uitvoeren. Zo kunt u bepalen of uw noodverlichting extra aandacht nodig heeft.

Is noodverlichting voor buiten verplicht

Noodverlichting binnen is dus verplicht, maar hoe zit het eigenlijk met verlichting aan de buitenkant? Volgens het Arbobesluit moeten nooduitgangen en vluchtwegen voorzien zijn van adequate noodverlichting. Bij het verlaten van een gebouw kunnen mensen vervolgens in onverwachte situaties terechtkomen. Denk dan bijvoorbeeld aan obstakels als plantenbakken of fietsenrekken of zelfs trappen die men aan de buitenzijde van een gebouw nog tegenkomt om veilig op de openbare weg uit te komen. Zonder adequate verlichting creëert dit dus een onveilige situatie.

Naast de noodverlichting aan de buitenzijde van het gebouw is het volgens het Bouwbesluit ook wettelijk verplicht nooddeuren te voorzien van het opschrift "nooddeur vrijlaten" of "nooduitgang". Dit zorgt ervoor dat mensen geen obstakels voor de nooduitgang plaatsen.

Welke soorten noodverlichting zijn er?

Binnen een appartementencomplex heeft noodverlichting grof gezegd twee functies: we onderscheiden oriëntatie-noodverlichting en vluchtwegaanduidings-verlichting. De eerste zorgt ervoor dat in geval van nood de vluchtroute zichtbaar wordt, maar bijvoorbeeld ook dat, in het geval van een trap, niveauverschillen zichtbaar zijn. Het is niet nodig dat deze verlichting permanent brandt. Hij gaat aan wanneer de stroom uitvalt en zal vervolgens minimaal een uur blijven branden. De vluchtwegsignalering zorgt ervoor dat het duidelijk is in welke richting men moet lopen om de nooduitgang te bereiken. Dit zijn de bekende groene lampen met pictogrammen. Deze verlichting moet wel permanent branden en mag niet uitgeschakeld worden.