Houtrot reparatie met epoxy

Bij houtrot denken veel mensen direct aan vervanging: slopen, nieuwe balken plaatsen, alles eruit. Maar dat is lang niet altijd nodig. Bij Van Lierop is het motto: behouden wat je kunt, vervangen wat echt niet anders kan. Met behulp van epoxy worden aangetaste houten constructies op duurzame wijze hersteld, met behoud van monumentale waarde.

Pim, restauratie specialist bij Van Lierop, werkt al 26 jaar in het vak. Hij weet als geen ander hoe je houtrot aanpakt zonder onnodig te slopen. “We restaureren vrijwel alle houtconstructies met epoxyhars,” vertelt hij. “Alleen het echt slechte deel zagen we weg. De rest wordt opgevuld en versterkt. Zo blijft het monumentale karakter van het gebouw behouden. 

De kunst van herstellen zonder te slopen

Houtrot ontstaat meestal door langdurige blootstelling aan vocht. Denk aan lekkende goten, scheuren in het metselwerk of verouderde dakbedekking. Zodra vocht een houten constructie binnendringt en niet meer goed kan drogen, ontstaat een voedingsbodem voor schimmels en houtaantastende insecten. “Vooral balken die zijn ingesloten in muren kunnen nauwelijks ventileren,” legt Pim uit. “En precies daar ontstaat vaak het probleem.” 

Goede ventilatie en tijdig onderhoud zijn essentieel om houtrot te voorkomen. “Laat je schilderwerk op tijd uitvoeren, controleer je dakgoten regelmatig en zorg dat vocht geen kans krijgt,” adviseert hij. Mocht het toch misgaan, dan komt Van Lierop in actie. Na een grondige inspectie wordt alleen het aangetaste hout verwijderd. Het gezonde deel blijft behouden en wordt versterkt met epoxyhars. Soms wordt een permanente houten bekisting toegepast, zodat het herstel volledig opgaat in het oorspronkelijke houtwerk. “Van buitenaf lijkt het alsof er een nieuwe balk is geplaatst, maar binnenin zit onze epoxyvulling: oersterk en onzichtbaar.” 

Monumentaal vakmanschap

‎Van Lierop komt op plekken waar maar weinig mensen mogen werken, en dat maakt het vak voor Pim extra bijzonder. Hij werkte onder andere aan De Waag in Leiden, het Spaanse Hof in Den Haag en binnenkort aan het Binnenhof. Stuk voor stuk gebouwen met grote historische waarde. “Het zijn unieke locaties waar veel geschiedenis achter schuilt. Je realiseert je dan echt dat je iets waardevols mag bijdragen,” vertelt Pim trots. Werken aan monumenten vraagt niet alleen om vakmanschap, maar ook om inzicht, ervaring en creativiteit. “Niks is recht, niks is standaard. Elke balk heeft zijn eigen vorm, afwijking of kromming. Je moet continu schakelen en ter plekke oplossingen bedenken die zowel constructief als esthetisch kloppen.” Daarbij streeft Van Lierop ernaar om zoveel mogelijk originele elementen te behouden. Soms betekent dat werken met hergebruikt hout uit andere oude gebouwen. “Dan plaatsen we bijvoorbeeld een oud stuk eiken terug op de plek van het aangetaste hout. Zo lijkt het alsof het altijd zo geweest is. En dat is ook de kunst: dat je straks niet meer ziet dat wij er geweest zijn. Dán hebben we het goed gedaan.

Niet zomaar doe-het-zelf

Hoewel er online talloze instructies te vinden zijn over het zelf aanpakken van houtrot, raadt Pim dit ten zeerste af. “Wat wij doen, lijkt misschien simpel, maar het is echt specialistisch werk,” benadrukt hij. “Er zijn in Nederland maar vier gecertificeerde bedrijven die dit op grote schaal en met KOMO-certificering uitvoeren. Vaak zijn er constructieberekeningen nodig en werken we met glasvezelwapening die op de millimeter nauwkeurig moet worden aangebracht. Soms verwerken we tot wel 300 meter aan wapening in één enkele balk. Dat is niet iets wat je als doe-het-zelver zomaar even doet.”  

Daarbij komt dat het werk aan monumentale panden gepaard gaat met strikte eisen en regelgeving. “Je mag soms niet boren, moet originele vloerdelen in exact dezelfde volgorde terugplaatsen of specifieke houtsoorten gebruiken die passen bij het tijdperk van het pand,” legt Pim uit. “Daar heb je niet alleen kennis van materialen, maar ook van monumentenwetgeving en bouwfysica voor nodig.” De restauratie draait dan ook niet alleen om het technisch kunnen repareren, maar vooral om het behouden van cultuurhistorische waarde. 

Volop werk en unieke uitdagingen

Volgens Pim is het werk nooit saai, mede doordat je op zoveel verschillende plekken komt. “Ik heb honderden gebouwen gerestaureerd,” vertelt hij. “Van kleine klusjes waarvan je denkt: wat doe ik hier eigenlijk, tot grote projecten. We werken op plekken waar weinig mensen komen. Soms sta je in een kapel uit 1350 of werk je aan een van de honderd belangrijkste rijksmonumenten.” Hij benadrukt dat de restauratie wereld klein is, en dat je vaak dezelfde aannemers of opdrachtgevers weer tegenkomt. “Dat maakt het werk niet alleen afwisselend, maar ook persoonlijk.” 

Herstel met karakter, uitgevoerd met zorg

Van Lierop laat zien dat herstel niet ten koste hoeft te gaan van historie. Met vakmanschap, precisie en respect voor het verleden worden houten constructies veilig en duurzaam hersteld. Geen grove sloop, maar slimme versterking. Geen zichtbare sporen, maar onzichtbaar vakwerk. 

Wil je meer weten over houtrotreparatie met epoxy of benieuwd of jouw pand in aanmerking komt voor herstel in plaats van vervanging? Neem contact met ons op wij denken graag met je mee. Contactformulier | Van Lierop

‎

‎