De Vve als Energiefabriek

Hoe ziet het appartementencomplex anno 2035 eruit op het gebied van duurzaamheid en nul op de meter? Appartement & Eigenaar kijkt vooruit met een aantal experts die dagelijks met die toekomst bezig zijn.

Gepubliceerd: 29 februari 2016

In 2035 is nul op de meter heel normaal. Dan zijn onze ramen energiebronnen waar we rechtstreeks energie van tappen, kost een waterpomp evenveel als een cv-ketel en zorgt deze voor een aangenaam binnenklimaat, zijn gasketels verleden tijd en zijn de daken zowel een bron van energie en een opvangbassin voor water. Dankzij slimme techniek hebben we niets meer te maken met salderen en is elk appartementencomplex volledig zelfvoorzienend. En dat zonder ingewikkelde voortrajecten en een verhoging van de maandlasten. Koffiedik kijken? Niet als het aan deze experts ligt! Zij werken nu volop aan slimme oplossingen en technieken voor de toekomst.

POWERWINDOW
Stroomopwekkend glas

Ramen, elk appartement heeft ze, dus waarom zou je ze niet praktisch benutten, bijvoorbeeld om energie op te wekken? Willem Kesteloo: “Normaal gesproken reflecteert glas ongeveer 30 procent van het inkomende licht. Wij hebben een coating ontwikkeld die aan de binnenzijde van het dubbelzijdige glas wordt aangebracht.

‘Op 1m2 glas kan een laptop het hele jaar daar draaien’
Willem Kesteloo

Dit folie vangt het licht op dat normaliter wordt gereflecteerd en zet het om in onzichtbaar licht. Dat wordt vervolgens omgezet in elektriciteit via zonnecel strips in het kozijn. Zo krijg je stroomopwekkend glas. PowerWindow levert ongeveer 25 Watt per vierkante meter. Of anders gezegd, in Nederland zou men een laptop per vierkante meter het hele jaar door kunnen laten draaien. We zitten nog volop in de testfase, waarbij er tot nu toe twee versies zijn. Bij de ene versie kan per raam de opgewekte stroom gebruikt worden. In het kozijn zit dan een batterijlader, batterijtje en stopcontact.

Men kan dan direct de opgewekte stroom via stopcontact in het kozijn gebruiken om bijvoorbeeld een laptop of telefoon op te laden. Het andere systeem is modulair. Hierbij is het mogelijk om de ramen van een hele verdieping aan elkaar te schakelen, waarna er op één punt op de verdieping een koppeling is met het netwerk, zodat het mogelijk is om de opgewekte stroom weer terug te leveren. De planning is deze ramen begin 2017 op de markt te brengen.”

sernegine

Waar staat Coëfficiënt of Performance (COP)voor?

CoP is een waarde die de verhouding weergeeft tussen de hoeveelheid afgegeven warmte en de hoeveelheid geleverde energie. Hoe hoger de COP-waarde, hoe energiezuiniger de warmte wordt geproduceerd.

THERMO-AKOESTISCHE WARMTEPOMP 

Warm in de winter, koel in de zomer

Terwijl onze ramen bijdragen aan een lagere elektriciteitsrekening, genieten we van een aangenaam binnenklimaat: warm in de winter, koel in de zomer. Anno 2035 regelen we dat met één en hetzelfde apparaat, een thermo-akoestische warmtepomp. Betaalbaar, eenvoudig te installeren en onderhoudsvriendelijk. Een duurzame manier van verwarmen en koelen. 

Michiel Hartman: “De Senergine – wat staat voor Sound Energy Engine – is een thermo-akoestische waterpomp toepassing. Wat wij hebben gedaan is kijken hoe we deze techniek – die al heel lang bestaat – klein en vooral betaalbaar in kunnen zetten, zodat het toepasbaar wordt voor bijvoorbeeld appartementen. Thermo akoestiek werkt op basis van een geluidsgolf, deze wordt opgewekt, gaat door een gesloten vat waar helium in zit. Op plekken waar de golf wordt samengedrukt komt warmte vrij en op plekken waar meer ruimte is komt koelte vrij. Door dit systeem te koppelen aan een warmtebron – bijvoorbeeld de buitenlucht – krijgt het een hogere efficiency. De COP van de installatie zal ongeveer 5 zijn. Dat wil zeggen dat er dus vijf keer zoveel energie aan warmte of koeling uit komt, dan er aan elektrisch vermogen om de pomp te laten werken in komt. Bij de traditionele warmtepompen ligt dit op 3.5.

‘Stoken op gas is straks overbodig’
Michiel Hartman

Het voordeel van deze warmtepomp ten opzichte van de traditionele warmtepompen is dat er nauwelijks beweegbare delen zijn, er geen ammoniak is toegepast en de stuurbaarheid modulair is in plaats van aan/uit zoals traditionele warmtepompen. De Senergine is zeer geschikt voor appartementencomplexen. Ons idee is dat ze decentraal, dus per ruimte, ingezet worden en de temperatuur via een appje kan worden geregeld. De monteur installeert de pomp en zorgt voor een koppeling via de gevel naar buiten. Nog duurzamer wordt het als men met behulp van een zonnecel de energie opwekt om de motor in de pomp te laten draaien. Met behulp van deze warmtepomp zou je dus niet meer afhankelijk zijn van gas voor de verwarming en koeling van het appartement.

Het idee is om ons product aan diverse fabrikanten te leveren, zodat zij hun product er omheen kunnen bouwen. Op deze wijze kan er snel in grote aantallen geproduceerd worden, waardoor het product commercieel aantrekkelijk wordt. Het streven is dat de Senergine in 2018 op de markt komt. De verwachting is dat het systeem niet duurder wordt dan een cv-ketel.”

ACCU VOOR ZONNEPANELEN

Opgewekte energie bewaren voor later

Zonnepanelen zijn een populair middel om energie op te wekken, dat zal in de toekomst nog niet gewijzigd zijn. Echter, in 2035 leveren we de te veel opgewekte energie niet terug, maar slaan we deze op voor eigen gebruik op een ander moment. 

Zonnepanelen leveren in de zomer het meeste op, terwijl we in de winter juist meer verbruiken, niet echt logisch. Dat kan beter.
Max Kwantes: “De truc is om de extra opgewekte energie op te slaan, zodat je het kunt gebruiken wanneer het nodig is. Wij zijn momenteel samen met TNO een proef aan het doen in de Stad van de Zon met een thermisch mineraal systeem en dat ziet er zeer positief uit. Hoe dat systeem werkt? Het is vergelijkbaar met die zakjes die je kunt kopen om in de winter je handen aan te warmen. Deze zakjes kook je in water, die je vervolgens laat afkoelen. In deze zakjes zit een bimetaaltje, zodra je dat knakt komt de opgeslagen warmte weer vrij.

Door dit systeem te koppelen aan de zonnecollectoren zou je als VvE dus niet meer afhankelijk zijn van gas en elektra, omdat dit systeem fungeert als een grote accu. Dit systeem is ook te kopiëren naar zonnepanelen. Voor veel mensen zijn zonnepanelen mede door het salderingsprincipe, waarbij te veel opgewekte energie terug wordt geleverd, interessant. Het is echter nog maar de vraag of na 2020 het salderen nog wel mogelijk is.

Er zijn zoveel ontwikkelingen gaande op het gebied van duurzaamheid en zelf energie opwekken, met als doel volledig onafhankelijk van het gas- en elektriciteitsnet te kunnen wonen. Wie weet zijn we straks niet alleen volledig onafhankelijk, maar leveren de woningmarkt en industrie wel warmte aan de energiebedrijven in plaats van omgekeerd.”

WATERBUFFERS OP HET DAK
Regendruppels hergebruiken

Als VvE’s op het gebied van gas en elektra volkomen zelfvoorzienend kunnen zijn, hoe zit het dan met water? Hoe ziet dat er in de toekomst uit? De daken van appartementencomplexen lenen zich niet alleen voor zonnepanelen, het zijn ook ideale buffers voor de opvang van regenwater. Maar wat doe je met al dat opgevangen water? Dat hergebruik je dus weer.Kwantes: “Het water dat uit de lucht valt is het mooiste water dat er is, het is namelijk kalkvrij en nog niet door de aarde beïnvloed. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen verontreiniging is, maar met dit zogenaamde grijze water kan men prima wassen en douchen.

‘Met grijs water kun je prima douchen en wassen’
Max Kwantes

Het systeem is vrij eenvoudig, via het dak wordt het hemelwater opgevangen. Dit komt vervolgens in een tank waar het water gezuiverd wordt. Na deze zuivering is het water dus prima om mee te douchen, te wassen en zelfs te koken. In de nabije toekomst gaat dit wellicht nog een stap verder, waardoor het water geschikt wordt als drinkwater. Door dit gezuiverde water in een tank op te slaan, kun je uiteindelijk ook op het gebied van watervoorziening selfsupporting worden.
Een ander bijkomend voordeel van het opvangen van hemelwater is dat het rioolstelsel flink ontlast wordt. Dat scheelt weer in wateroverlast. Win-win dus.”

Verduurzamen gaat verder dan het nemen van losse besparende maatregelen. Nul op de meter in de toekomst betekent dat je als VvE uit diverse kant-en-klare oplossingen een keuze kunt maken, zonder dat de eigen bijdrage omhoog gaat. Sleutelwoorden hierbij zijn samenwerken en standaardiseren.

NUL OP DE METER PAKKET
Haalbaar en betaalbaar

Olivier Lauteslager: “Duurzaam zit ‘m niet alleen in nul op de meter. Nul op de Meter is een middel, maar niet het doel. Duurzaam is ook prettig en comfortabel wonen, trots zijn op de woning en het appartementencomplex waarin je woont en garanties op de kwaliteit. Duurzaam gaat verder dan de energierekening. 

Verduurzamen moet voor iedereen haalbaar zijn, ons ideaal is dat het integrale product, namelijk nul op de meter renovaties, als een product van verschillende aanbieders op voorraad ligt. Een soort kant-en-klaar pakket, zodat mensen kunnen kiezen wat ze aanspreekt, zonder dat daar een heel ingewikkeld traject van uitzoeken en op maat ontwerpen en bouwen aan vooraf gaat.

Standaardisatie van het aanbod zou duurzaam renoveren een stuk eenvoudiger en uiteindelijk ook goedkoper maken. Wat uiteraard niet wegneemt dat er altijd wel projectgebonden situaties zullen zijn, maar veel zaken kunnen gestandaardiseerd worden. Neem bijvoorbeeld het isoleren, waarbij een soort ‘theemuts’ over het gebouw heen aangebracht wordt. Zo’n schil kun je industrieel vervaardigen, overigens zonder dat alles er dan hetzelfde uit komt te zien. Wanneer dit soort oplossingen op een systematische manier vervaardigd kunnen worden, zodat ze vervolgens eenvoudig op of aan de gevel gemonteerd kunnen worden, dan scheelt dat enorm in kosten. Veel appartementencomplexen zien er hetzelfde uit en zijn op vergelijkbare wijze gebouwd. Dit kan ook doorgetrokken worden bij het standaardiseren van de renovatie. Bij standaardisatie kan men efficiënter werken en dat werkt kostenverlagend.

Een ander punt is dat we ervoor pleiten de renovaties niet stapje voor stapje uit te voeren, maar in één keer alles in een integrale aanpak waarmee maatregelen in samenhang worden toegepast. In theorie is het mogelijk om woonlasten-neutraal over te stappen naar een nul-op-de-meter-complex. Voorwaarde is wel dat het een gezonde VvE betreft.

En daar zijn dus nieuwe producten voor nodig, integrale renovatieconcepten met garanties. Deze garanties zijn belangrijk om de financiers enthousiast te krijgen. Financieringen hebben nu een looptijd van 15 jaar, maar als deze ontwikkelingen van het standaardiseren doorzetten, zal een looptijd van 30 jaar niet ondenkbaar zijn. Door parallel met de uitwerking van de standaardisatie en een financieringsconstructie te werken, kunnen we druk zetten om de plannen concreet te maken. Want pas als er concrete behoeftes zijn waar concrete producten en garanties tegenover staan, is men vaak pas bereid het beleid aan te passen. Dus wat ons betreft kan men in de zeer nabije toekomst het appartementencomplex verduurzamen met garanties in een veel eenvoudiger traject, zonder extra maandlasten.”

Verduurzamen meer dan een trend
Kijkend naar de ontwikkelingen en de innovaties op het gebied van duurzaam wonen, kunnen we wel concluderen dat verduurzamen meer is dan een trend. Verduurzamen is actueler dan ooit en big business. De alsmaar stijgende prijzen en het bewustwordingsproces dat het anders moet, werken als een katalysator waardoor de ontwikkelingen elkaar steeds sneller opvolgen. Goed nieuws voor het milieu en onze portemonnee.

VvE Helpdesk Advies nodig voor uw VvE?

Raadpleeg onze VvE Helpdesk, een praktische vraagbaak en sparringpartner die uitkomst biedt bij uw VvE vraagstukken.

Reacties Laat een bericht achter
Log in met uw profiel

Om een reactie te kunnen plaatsen heeft u een profiel nodig.

Inloggen
Leeslijst
Wilt u meer dan 3 items lezen?

Lees direct verder tot en met 10 items per maand met een gratis Basis-profiel.

Gratis aanmelden
Wij waarderen uw privacy.
Wij en onze partners gebruiken technologie, zoals cookies, op onze website om advertenties te personalificeren en om verkeer te analyseren. Door op accepteren te klikken gaat u akkoord met ons Privacy & Cookiebeleid.