Schotelantenne niet toegestaan

mr. Kim Kroon, Van Till Advocaten

Op grond van de Modelreglementen is het eigenaren niet toegestaan om voorwerpen aan de buitenzijde van het gebouw te bevestigen. Meestal worden deze regels nader uitgewerkt in een eventueel Huishoudelijk Reglementen en/of wordt bepaald dat de vergadering hiervoor toestemming moet geven. Daarnaast is ook van belang te noemen dat het eigenaren in principe is verboden veranderingen in het gebouw aan te brengen, waardoor het architectonisch uiterlijk wordt gewijzigd (artikelen 13 en 14 Modelreglement 1992 en artikelen 22 en 23 Modelreglement 2006). Het komt regelmatig voor dat appartementseigenaren overgaan tot het aanbrengen van een schotelantenne op de gevel of op hun balkon, zonder de benodigde toestemming. Mocht de betreffende eigenaar geen gehoor geven aan verzoeken tot verwijdering van de schotelantenne, dan kan de VvE een boete opleggen aan de eigenaar. In het uiterste geval kan verwijdering van de schotelantenne wordt gevorderd bij de rechter.

In de hierna te bespreken uitspraak heeft de vergadering van eigenaren besloten om een appartementseigenaar geen toestemming te verlenen tot het plaatsen van een schotelantenne op haar balkon. De vraag is wiens belang zwaarder moet wegen. Het belang van de appartementseigenaar om bepaalde zenders te kunnen ontvangen of het belang van de VvE om de toepasselijke regels te handhaven.

Uitspraak Rechtbank Utrecht, LJN: BM0110

De (Bosnische) eigenaresse stelt dat zij de schotelantenne nodig heeft om Bosnische zenders te kunnen ontvangen. Haar familie is woonachtig in Bosnië en zij wenst over enkele jaren te worden uitgezonden naar Bosnië, waardoor het voor haar nodig is goed op de hoogte te zijn van de actuele situatie aldaar. Het besluit van de vergadering - om plaatsing van de schotel niet toe te staan - is volgens haar in strijd met artikel 10 EVRM (vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen). De VvE stelt daartegenover dat handhaving van de VvE-regels van belang is om precedentwerking te voorkomen, ondermeer vanwege het ontsierend effect in de wijk van dergelijke antennes. Bovendien biedt internet gelijkwaardige alternatieven waardoor een schotelantenne niet noodzakelijk is en moet schade aan VvE-eigendommen worden voorkomen.

Bij de beoordeling door de kantonrechter wordt een belangenafweging gemaakt. Het voorkomen van precedentwerking op zichzelf is onvoldoende. Er zal ook sprake moeten zijn van andere belangen. De kantonrechter constateert dat het ontsierende effect feitelijk bezien meevalt, als wordt gekeken naar andere ontsierende voorwerpen in/aan de overige balkons en de vele schotelantennes in de gehele wijk. Voorts slaat de kantonrechter acht op het gegeven dat er voor de eigenaresse geen ander, passend alternatief voorhanden is om de betreffende zenders te ontvangen. Tot slot bepaalt de kantonrechter dat de schotelantenne transparant moet zijn en op een dusdanige plek op het balkon van de eigenaresse moet worden neergezet dat deze zoveel mogelijk aan het zicht zal zijn onttrokken.

Toelichting

Deze uitspraak laat zien dat de problematiek met betrekking tot de schotelantennes een casuïstische benadering vraagt; per geval zal moeten worden bezien welke concrete belangen tegenover elkaar moeten worden afgewogen. In dit vonnis wordt de eigenaresse in het gelijk gesteld. Wat opvallend is aan de uitspraak is dat de rechter uitgebreid stil staat bij de vraag of een passend alternatief voor de eigenaresse voorhanden is. De VvE had namelijk aangevoerd dat de betreffende zenders ook via internet zouden zijn te raadplegen en om dat te weerleggen heeft de eigenaresse enkele maanden een logboek bijgehouden, waarin zij uiterst gedetailleerd heeft weergegeven dat de zenders niet via internet beschikbaar zijn. In het vonnis houdt de rechtbank ook rekening met de belangen van de VvE. In plaats van op het dak, moet de schotelantenne op het balkon van de eigenaresse worden geplaatst en worden daaraan zodanige voorwaarden verbonden dat deze zo min mogelijk overlast veroorzaakt.

Mocht een VvE met dergelijk problematiek te maken hebben, dan is het goed om acht te slaan op de hiervoor genoemde omstandigheden. In deze omstandigheden zijn wellicht aanknopingspunten te vinden om alsnog tot een – voor beide partijen aanvaardbare - oplossing te komen, zodat de gang naar de rechter kan worden voorkomen. Immers, de vergadering kan voorwaarden verbinden aan een eventueel te verlenen toestemming.

Een andere opmerking is van procesrechtelijke aard. De eigenaresse had in de onderhavige procedure vernietiging van een vergaderbesluit verzocht overeenkomstig artikel 5:130 BW. Het verzoek behelsde tevens een vervangende machtiging. Immers, bij vernietiging van het besluit door de rechter, beschikt de eigenaresse nog steeds niet over de benodigde toestemming om de schotelantenne te plaatsen. Dit wordt ondervangen door voor plaatsing daarvan alvast een vervangende machtiging aan de rechter te verzoeken.

Guido van Loon - Appartement & Eigenaar